Έχουν περάσει 13 χρόνια από τότε που η θρυλική σειρά “Six Feet Under”, έκλεισε τον κύκλο της σημαδεύοντας την ιστορία του HBO και της αμέρικάνικης τηλεόρασης γενικότερα. Από πολλούς θεωρήθηκε ό,τι καλύτερο πέρασε ποτέ από τις μικρές μας οθόνες, κι ακόμα και αν εγείρονται διαφωνίες επί τούτου, εξαιτίας του συναγωνισμού με το “The Wire” ή το ”Breaking Bad”, κανείς δεν αμφισβητεί πως το “Six Feet Under” υπήρξε ένα λαμπρό δειγμα τηλεοπτικής γραφής, που άνοιξε το δρόμο για τη χρυσή εποχή της Αμερικάνικης τηλεόρασης.
Οι χαρακτήρες που έστησε ο δημιουργός του, Alan Ball ( που υπήρξε υπεύθυνος και για το εμβληματικό “American Beauty”), είχαν σάρκα, οστά, τρεις διαστάσεις και μια υποδειγματική ανάπτυξη, που σ’έκανε να τους μπερδεύεις με τη μάνα σου, τ’αδέρφιά σου, τους φίλους ή τους εραστές σου και πολλές φορές με τον ίδιο σου τον εαυτό. Χάρη σε αυτόν και στο εξαιρετικό cast φυσικά, ανά στιγμές, η Ρουθ, ο Νέητ, η Κλερ, ο Ντέηβιντ και η Μπρέντα, υπήρξαν πιο αληθινοί κι από ανθρώπους που έπιασες με τα χέρια σου.
Όταν το HBO, λοιπόν, μας ενημέρωσε πως, μετά από επτά σεζόν παιχνιδιάρικης κι αιματοβαμμένης, ποπ φαντασίας που μας χάρισε εν συνεχεία με το “True Blood”, ο Ball επιστρέφει στο ρεαλιστικό οικογενιακό δράμα, μόνο ενθουσιασμό νιώσαμε. Πλέον αφού καταναλώσαμε ολόκληρο τον πρώτο κύκλο του “Here and now”, ο ενθουσιασμός έχει υποχωρήσει και τη θέση του έχει πάρει ένα μούδιασμα. Μ’ ακόμα δεν μπορώ να αποφασίσω αν αυτό σημαίνει απαραίτητα πως το “Here and Now” είναι το «ναυάγιο», που ο ξένος τύπος επιμένει πως είναι.
Άξονα της αφήγησης εδώ, αποτελεί η οικογένεια δύο φιλελεύθερων λευκών ακαδημαϊκών, που στα νιάτα τους αποφάσισαν να υιοθετήσουν παιδιά από τρεις χώρες που ισοπέδωσε με την εξωτερική πολιτική της η Αμερική: Λιβηρία, Βιετνάμ και Κολομβία. Δίπλα σε αυτά τα τρία υιοθετημένα τέκνα, μεγαλώνει και η βιολογική τους έφηβη κόρη.
Κι ενώ φαινομενικά όλα δείχνουν να κυλάνε ομαλά μέσα σε αυτόν το multi culti μικρόκοσμο που μοιάζει με φανταχτερή διαφήμιση της “Benneton”, σύντομα καταλαβαίνουμε πως ο καθένας τους είναι ένα καζάνι που βράζει.
Ο πάτερ φαμίλιας αναζητάει διέξοδο από την κρίση ηλικίας μέσα από τη σχέση του με μία συνοδό πολυτελείας, η μεγάλη έγχρωμη κόρη παρόλη την επιτυχία στην καριέρα και το γάμο της, παλεύει ακόμα με το ρατσισμό, ο ασιατικής καταγωγής δευτερότοκος επιμένει να πιέζει υπερβολικά τον εαυτό του προκειμένου να κατακτήσει την αυτοπραγμάτωση σε σημείο που έχει απαρνηθεί ακόμα και το σεξ την ίδια στιγμή που η μικρότερη αδελφή του αναζητά απεγνωσμένα τρόπους να το ανακαλύψει, ενώ η μάνα ζει σε μια μακάρια άγνοια μέχρι τη στιγμή που ο μικρός κολομβιανός, ομοφυλόφιλος γιος της εμφανίζει τα πρώτα σημάδια σχιζοφρένειας.
Η κρίση του τελευταίου γίνεται το έναυσμα για να έρθει στην επιφάνεια, όλη η δυσλειτουργικότητα της οικογένειας, ενώ παράλληλα γίνεται κι αφετηρία σε μια ιστορία μεταφυσικής χροιάς, που θα βάλει στο παιχνίδι και μια δεύτερη οικογένεια ένος εύπορου μουσουλμάνου ψυχίατρου.
Είναι φανερό πως στην προσπάθεια του να στήσει μια παραβολή για την πολυφυλετική Αμερική του σήμερα, ο Ball στριμώχνει άτσαλα στην πλοκή του όσο περισσότερους ετερόκλητους ήρωες μπορεί, φέρνοντας τους αντιμέτωπους με όλα τα πιθανά κοινωνικά προβλήματα και τις νευρώσεις του καιρού μας. Στο μικροσκόπιο του μπαίνουν τα πάντα: υπαρξιακό άγχος, αλλοτροίωση των συναισθημάτων και των σχέσεων, εμμονή με την εικόνα, υλισμός, αδυναμία προσδιορισμού ταυτότητας, ρατσισμός, ομοφοβία, φτώχεια, άνισοτητα, έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας και όλες οι λοιπές παρενέργειες του καπιταλιστικού τρόπου ζωής.
Όταν όμως θες να μιλήσεις για τα πάντα, καταλήγεις τελικά να μη μιλάς για τίποτα κι έτσι το “Here and now” σαν τηλεοπτικό εγχείρημα φαίνεται να καταρρέει κάτω από το βάρος της ίδιας του της φιλοδοξίας. Η πλοκή διασπάται σε άπειρα storylines που δεν συναντιούνται δραματουργικά, οι συγκρούσεις των ηρώων μοιάζουν επιδερμικές και οι μεταφυσικές πινελίες δεν κουμπωνούν πουθενά. Αυτά που τόσο υπέροχα δέσανε στο “Six Feet Under”, εδώ μοιάζουν υλικά ατάκτως ερριμένα κι οι χαρακτήρες, που εκεί γινόντουσαν αξιαγάπητοι μέσα στην ελλατωματικότητα τους, εδώ παραμένουν απλώς αχώνευτοι.
Ίσως γιατί εκεί τους φώτιζε ένας στιβαρός θεματικός άξονας, ο θάνατος. Κάτω από το πρίσμα της θνητότητας τους, που ήταν διαρκώς παρούσα ως μοτίβο, μπορούσες να τους συγχωρέσεις τα πάντα. Στο “Here and now” όμως μια τέτοια ισχυρή θεματική μοιάζει να απουσιάζει. Όπως απουσιάζει και το χιούμορ. Το πανέξυπνο, κατά τόπους μακάβριο και κατά τόπους απόλυτα τρυφερό χιούμορ του Ball, που με ελαφρότητα αναδείκνυε τη βαρύτητα της γραφής του, εδώ έχει κάνει φτερά.
Τι ακριβώς φταίει; O Ball το ‘χασε και δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τον ίδιο του τον εαυτό; Ή μήπως τελικα αποφάσισε να πειραματιστεί με έναν ύπουλα μεταμοντέρνο τρόπο γραφής; Έναν τρόπο γραφής που η ακαταστασία του περιεχομένου, συναντά κι αναδυκνείει την ακαταστασία του θέματος. Και να τι εννοώ: Αναμφισβήτα το “Here and now” επιχειρεί να συνθέσει ένα μωσαϊκό της πτώσης του δυτικού πολιτισμού.
Ενδεχομένως, λοιπόν, δεν θα υπήρχε πιο εύγλωττος τρόπος να αποτυπώσεις κάτι τέτοιο, από το να χρησιμοποιήσεις μια παρωχημένη mainstream φόρμα που πνίγεται μέσα στη φλυαρία , τη σοβαροφάνεια και τους κούφιούς διαλόγους. Ένα ανερμάτιστο, παρακμιακό σίριαλ με αντιπαθητικούς ήρωες , δηλαδή που γίνεται ο καθρέφτης μιας ανερμάτιστης, παρακμάζουσας κοινωνίας με αντιπαθητικούς πολίτες.
Και ειλικρινά αδυνατώ να κατανοήσω αν αυτό γίνεται συνειδητά ή ασυνείδητα. Ήταν πρόθεση του δημιουργού να χαθεί μέσα στη χαοτικότητα των ζητημάτων που ανοίγει χωρίς να κλείσει, προκειμένου να αναδείξει αυτή τη χαοτικότητα ή απλά χάθηκε; Πολλά συνηγορούν στην δεύτερη εκδοχή. Γι’αυτό δεν βιάζομαι να επιδοκιμάσω καθόλικα το “Here and now”, και για την ώρα σηκώνω τα χέρια ψήλα.
Δεν μπορώ πάντως να παραβλέψω την συγκεκριμένη ειρωνία στην περίπτωση: Με το “Six Feet Under”, ο Ball ουσιαστικά μας είπε: «ο θάνατος μας κάνει όλους αξιαγάπητους» και σπεύσαμε να τον χειροκροτήσουμε. Εδώ παίρνει το ρίσκο να μας ξανάπει το ίδιο από την ανάποδη: «Ο τρόπος που ζούμε μας κάνει όλους ανυπόφορους» και σπεύσαμε να τον μούτζωσουμε.
Είχαμε δίκιο; Όπως προανάφερα ακόμα δεν μπορώ να αποφασίσω.
Για ένα πράγμα όμως είμαι σίγουρος: Σε μια εποχή οπού γλυκερά και κακογραμμένα σίριαλ, σαν το έταιρο οικογενειακό hit “This is us”, κερδίζουν κοινό και κριτικούς κολακέυοντας την ανάγκη μας για εφησυχασμό και εύκολη λύτρωση, χρειαζόμαστε σειρές σαν το “Here and now” να μας θυμίζουν έστω και χοντροκομμένα, ποιοι στ’αλήθεια είμαστε, σε ποιο εδώ και ποιο τώρα. Κι ας μη φαίνεται να βγάζει νόημα ούτε ο ίδιος ο showrunner από τα ευρήματα αυτής της παρατήρησης . Ας γίνει αφορμή να το αναζητήσουμε εμείς αυτό το νόημα, μην τα περιμένουμε όλα από την τηλεόραση.
APODYOPTES 