Το περιοδικό PAN, που εκδόθηκε στο Βερολίνο μεταξύ 1895 και 1900, θεωρείται ως μία από τις σημαντικότερες φωνές της Art Nouveau στη Γερμανία. Υπό την συντακτική επιμέλεια των Otto Julius Bierbaum και Julius Meier-Graeme, και χρησιμοποιώντας την μορφή και το όνομα του Έλληνα θεού ΠΑΝ, το περιοδικό δημοσίευσε πολλές εικονογραφήσεις από γνωστούς αλλά και άγνωστους νέους διεθνείς καλλιτέχνες. Επιπλέον, υπήρχαν πρωτότυπα σχέδια πλήρους σελίδας, απλή σύγχρονη γραμματοσειρά, βινιέτες και άλλες μορφές απεικόνισης.
Το ΠΑΝ περιέβαλε μερικούς από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες, που δημοσίευσαν στο περιοδικό όπως τον Peter Behrens, τον Franz von Stuck, τον Max Klinger, τον Käthe Kollwitz, τον Auguste Rodin, τον Paul Signac και τον Félix Vallotton.
Όπως και το περιοδικό Jugend, το PAN ήταν επικριτικό για την καλλιτεχνική πολιτική της Γερμανικής Αυτοκρατορίας υπό τον Wilhelm. Το περιοδικό προσπάθησε να παρουσιάσει το καλύτερο της σύγχρονης τέχνης, χωρίς να δείξει προτίμηση σε κάποια συγκεκριμένη σχολή ή κίνημα, προκειμένου να καταστεί δυνατή η σύγκριση με την κλασσική τέχνη.
Εκδόθηκε από τον συνεταιρισμό PAN στο Βερολίνο και το περιοδικό περιλαμβάνει 5 τόμους, που περιέχουν στον πρώτο τόμο μεταξύ 1895/1896 πέντε τεύχη και σε όλους τους άλλους τόμους τέσσερα τεύχη. Ως εκ τούτου, δημοσιεύθηκαν συνολικά 21 εκδόσεις με 225 καλλιτεχνικά συμπληρώματα. Οι εκδότες δεν ενδιαφέρονταν για το οικονομικό όφελος, αλλά δημοσίευαν «Χωρίς αναφορά σε εμπορικά, ηθικά, προσωπικά ή πολεμικά ζητήματα, εκτιμώντας μόνο την καθαρά αισθητική άποψη». Η έκδοση του περιοδικού αποσκοπούσε στην υποστήριξη νέων καλλιτεχνών και στην ενημέρωση του κοινού.
Δημοσιεύθηκε ένας αριθμός μεταξύ 1200 και 1600 αντιτύπων, τα περισσότερα εκ των οποίων πωλήθηκαν με συνδρομή. Η τυποποιημένη έκδοση σε χάλκινη πλάκα κόστιζε 75 RM (Reichsmark), η πολυτελής έκδοση για το αυτοκρατορικό χειροποίητο χαρτί κόστιζε 160 RM. Η καλλιτέχνη έκδοση με πρόσθετα πρωτότυπα σχέδια σε διάφορα ακριβά χαρτιά θα μπορούσε να αγοραστεί μόνο από μέλη του συνεταιρισμού για 300 RM. Αυτό έκανε το ΠΑΝ το ακριβότερο γερμανικό καλλιτεχνικό περιοδικό της εποχής του. Σε σύγκριση, μια ετήσια συνδρομή στο Jugend κόστιζε μόνο 24 RM.
Η ιστορία του PAN εκτείνεται σε πέντε μόνο χρόνια, τα οποία μπορούν να χωριστούν σε τρεις διαφορετικές φάσεις διαφορετικής ποιότητας. Κάθε φάση χαρακτηρίστηκε από την επιρροή των διαφόρων εκδοτών, των μελών της συντακτικής επιτροπής και του εποπτικού συμβουλίου. Η πρώτη φάση, για παράδειγμα, καλύπτει μόνο τρία θέματα και επηρεάστηκε από τους συντάκτες Otto Julius Bierbaum και Julius Meier-Graefe.
Το περιοδικό αποδείχτηκε ότι δεν ήταν εμπορικά βιώσιμο, όχι μόνο λόγω της αποκλειστικής παρουσίασής του και της υψηλής τιμής του, αλλά και λόγω του συνδυασμού των γραφικών τεχνών, της λογοτεχνίας, του θεάτρου και της μουσικής. Έτσι το 1900 έπρεπε να σταματήσει την έκδοση του. Στην προτελευταία σελίδα του τελευταίου τεύχους, ο Ludwig von Hofmann παρουσίασε έναν νεαρό που γράφει τη λέξη «τέλος» στην άμμο. Ένα νέο ξεκίνημα το 1910 υπό τη διεύθυνση του Βερολινέζου εμπόρου τέχνης και εκδότη Paul Cassirer επέζησε μόνο για 3 χρόνια.
Το Catalina Island Museum στο Avalon της Καλιφόρνια μεταξύ 29 Οκτωβρίου του 2016 και 5 Μαρτίου 2017, διοργάνωσε την έκθεση “Art Nouveau and Graphic Art – The PAN Publications, 1895-1900”.
Και όπως αναφέρεται στο κείμενο της παρουσίασης:«Αυτή η έκθεση καταδεικνύει την πρόθεση του ΠΑΝ να προάγει τους θεατές του σε μια νέα εποχή της τέχνης στην αλλαγή του αιώνα και το όραμα των ιδρυτών του PAN να ανυψώσουν τις γραφικές τέχνες σε ένα επίπεδο ίσο με την ακαδημαϊκή τέχνη της εποχής του.»
Πηγές:
APODYOPTES 