Jules Vern: «Η γη δε χρειάζεται νέες ηπείρους,αλλά νέους ανθρώπους»

«Ό,τι μπορεί να φανταστεί ένας άνθρωπος, κάποιος άλλος άνθρωπος μπορεί να το κάνει πραγματικότητα.» – από τη Μαρία Λυδία Κυριακίδου

[ Synopsis]

Γεννήθηκε στη Νάντη της Γαλλίας, το 1828. Ο Βερν ακολούθησε τη συγγραφική καριέρα μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στη νομική σχολή. Το άνοιγμα στην καριέρα του ξεκίνησε όταν συνάντησε τον εκδότη Πιερ-Ζυλ-Ετζέλ, ο οποίος και θα προωθήσει πολλά από τα παράξενα συγγραφικά του ταξίδια επιστημονικής φαντασίας.

Συχνά αναφέρεται ως «ο πατέρας της επιστημονικής φαντασίας» κι όχι άδικα αφού ο Βερν έγραψε ένα μεγάλο εύρος από βιβλία σχετικά με καινοτομίες, εφευρέσεις και τεχνολογικές εξελίξεις, δεκάδες χρόνια πριν αυτά γίνουν πρακτικά πραγματικότητες.

Αν και πέθανε το 1905, τα έργα του συνέχισαν να δημοσιεύονται και μετά το θάνατό του. Έφτασε να να γίνει ο δεύτερος πιο μεταφρασμένος συγγραφέας στον κόσμο.

[Τα πρώτα χρόνια]

Γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1828 στη Νάντη της Γαλλίας, μια πολυσύχναστη πόλη με θαλάσσιο λιμάνι. Σε αυτή την πόλη, εκτεθειμένος σε εικόνες με πλοία που αναχωρούν και καταφθάνουν, πυροδοτήθηκε για πρώτη φορά η φαντασία του αλλά και κάπως έτσι ξεκίνησε η δίψα και η λαχτάρα του για ταξίδια και περιπέτεια.

Σε ηλικία 9 ετών στάλθηκε μαζί με τον αδερφό του, Παύλο,σε οικοτροφείο. Καθώς φοιτούσε εκεί, άρχισε να γράφει διηγήματα και ποίηση.

Σε ηλικία 11 ετών προσπάθησε στα κρυφά να μπει ως μούτσος στο πλήρωμα ενός εμπορικού πλοίου που θα ταξίδευε στις Δυτικές Ινδίες. Όμως, κάποιος από τους μόνιμους ναύτες του πλοίου ειδοποίησε τον πατέρα του Ιούλιου ότι ο γιος του σχεδίαζε να το σκάσει κι έτσι το ταξίδι του τελείωσε πρόωρα. Αλλά ο Ιούλιος, πικραμένος, έπεσε στην αγκαλιά της μητέρας του και της είπε: «Από τώρα θα ταξιδεύω πια μονάχα με τη φαντασία μου«.

Έτσι, ο αρχικός του πόθος να γίνει ναυτικός δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, παρά μονάχα στις σελίδες των μυθιστορημάτων του. Αν και στην πραγματικότητα ο Ιούλιος Βερν ποτέ δεν έγινε ναυτικός, η αγάπη του για κάθε τι που συνδεόταν με τη θάλασσα χαρακτηρίζει ολόκληρη τη ζωή του και πολλά από τα βιβλία που έγραψε αργότερα αναφέρονταν στη θάλασσα.

Στη συνέχεια, ο πατέρας του, ένας δικηγόρος, τον έστειλε στο Παρίσι για να σπουδάσει νομικά.

[Η αρχή της λογοτεχνικής του καριέρας]

Καθώς σπούδαζε νομικά στο Παρίσι, ο Βέρν ένιωσε μια ακαταμάχητη έλξη για τη λογοτεχνία και το θέατρο. Ξεκίνησε να συχνάζει στα φημισμένα λογοτεχνικά σαλόνια του Παρισιού κι έγινε καλός φίλος μερικών καλλιτεχνών και συγγραφέων, ανάμεσα στους οποίους ο Βίκτωρ Ουγκό, ο Αλέξανδρος Δουμάς και ο γιος του. Αφού πήρε το πτυχίο στη Νομική το 1849, αποφάσισε να παραμείνει στο Παρίσι με σκοπό να επιδοθεί αφοσιωμένα στις καλλιτεχνικές του κλίσεις.

Ο Βερν συνέχισε να γράφει, παρά την πίεση του πατέρα του να ακολουθήσει νομική καριέρα και η ένταση μεταξύ των σχέσεων τους, κορυφώθηκε το 1852, όταν Βερν αρνήθηκε την προσφορά του, να ανοίξει ένα γραφείο νομικής πρακτικής στη Νάντη.

Αντί αυτού, ο φιλόδοξος συγγραφέας, προτίμησε έναν πενιχρό μισθό ως γραμματέας του Θεάτρου-Lyrique, εργασία η οποία του έδωσε την την πλατφόρμα για την παραγωγή βιβλίων(λιμπρέτων).

[Προσωπική ζωή]

Το 1857, παντρεύτηκε την Ονορίν ντε Βιαν Μορέλ, μια νεαρή χήρα με δύο κόρες. Με την ενθάρρυνσή της, κι ενώ εργαζόταν ως μεσίτης χρεωγράφων, συνέχισε να γράφει και να αναζητά εκδότη.

Στις 3 Αυγούστου 1861 γεννήθηκε ο γιος του, Μισέλ Βερν. Έκτοτε ο Ιούλιος Βερν παραπονιόταν ότι το κλάμα του παιδιού τού αποσπούσε τη συγκέντρωσή του για τη συγγραφή μίας ιστορίας για ένα αερόστατο.

Αργότερα ο Μισέλ παντρεύτηκε μία ηθοποιό παρά τις αντιρρήσεις του Ιουλίου Βερν, απέκτησε δύο παιδιά με μία ανήλικη ερωμένη και βυθίστηκε στα χρέη. Οι σχέσεις μεταξύ πατέρα και γιου βελτιώθηκαν μετά από αρκετά χρόνια.

[Η εκτόξευση της λογοτεχνικής του καριέρας]

Το 1859, ο Βερν και η σύζυγός του, επιβιβάστηκαν για μια μεγάλη περιπέτεια, η οποία περιλάμβανε περίπου 20 ταξίδια στα βρετανικά νησιά. Το ταξίδι αυτό έκανε μια ισχυρή εντύπωση στον ίδιο , εμπνέοντας τον να γράψει το βιβλίο «Ταξίδι μετ’εμποδίων στη Βρετανία, αν και το μυθιστόρημα αυτό δεν θα δημοσιευθεί μέχρι και μετά το θάνατό του.

Η λογοτεχνική καριέρα του Βερν σε αυτό το σημείο είχε αποτύχει να κερδίσει κάποιου είδους προσοχή, αλλά η τύχη του θα άλλαζε όταν το 1862, θα γνωρισει έναν από τους πιο σημαντικούς Γάλλους εκδότες του 19ου αιώνα, τον Πιέρ-Ζυλ Ετζέλ– ο οποίος και είχε εκδώσει έργα του Βίκτωρος Ουγκώ, Γεωργίας Σάνδη και Έρκμαν Σατριάν. Ο Βέρν δούλευε πάνω σε ένα μυθιστόρημα, στο οποίο είχε κατορθώσει να διαποτίσει σε μια βαριά επιστημονική έρευνα, μια ευρηματική αφηγηματική τεχνική.

Αυτό θεωρήθηκε απορριπτέο από άλλους εκδότες, όχι όμως για τον Ετζέλ.

Πλέον ο Ετζέλ θα έβρισκε έναν πρωταθλητή σε αυτόν τον τομέα, που δε θα ήταν άλλος από τον Βέρν.

Το 1863 ο Ετζέλ εξέδωσε το «Πέντε εβδομάδες σε αερόστατο»το πρώτο από μια σειρά περιπετειωδών αφηγημάτων εξωπραγματικής- για την εποχή- διάστασης. Εφεξής, ο Βερν θα υπογράψει ένα συμβόλαιο με τον Ετζέλ, με το οποίο θα επισυνάπτει νέες συναρπαστικές δουλειές του, κάθε χρόνο.

[Στο απώγειο της λογοτεχνικής του καριέρας]

Το 1864 εκδίδεται και το «Ταξίδι στο κέντρο της Γης». Τον ίδιο χρόνο, ένα άλλο του βιβλίο το «Παρίσι στον 20ο αιώνα» θα απορριφθεί, αλλά το 1865 ο Βερν θα επιστρέψει στην έκδοση με το «Από τη Γη στη Σελήνη» και το «»Τα παιδιά του πλοίαρχου Γκραντ».

Εμπνευσμένος από την αγάπη του για το ταξίδι και την περιπέτεια, ο Βερν γρήγορα αγόρασε ένα σκάφος και αυτός μαζί με την γυναίκα του πέρασαν αρκετό καιρό ταξιδεύοντας στη θάλασσα. Τα διάφορα ταξίδια του, ανάμεσα στα Βρετανικά νησιά και τη Μεσόγειο, του προσέφεραν άφθονο υλικό για τις ιστορίες του.

Το 1867 θα εκδοθεί μια ιλουστρασιον έκδοση της Γεωγραφίας της Γαλλίας και των αποικιών της και την ίδια χρονιά ο Βερν θα ταξιδέψει με τον αδερφό του στις Η.Π.Α. Ένα ταξίδι που μπορεί να κράτησε μια εβδομάδα, ήταν ωστόσο εξαιρετικά ωφέλιμο για τη μετέπειτα δουλειά του.

Το 1869 έρχεται η ώρα για τις «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα», «Ο γύρος της Σελήνης» και «Η ανακάλυψη της γης». Αυτή την περίοδο τα έργα του Βερν μεταφράζονται ήδη στα αγγλικά και πλέον μπορεί να ζήσει άνετα, μέσω της συγγραφής του.

Πλέον, στα τέλη του 1872 εμφανίζεται μια πρώτη έκδοση του «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες». Η ιστορία του Φιλέα Φογκ και του Πασπαρτού, ταξίδευαν τους αναγνώστες σε μια περιπετειώδη ,φανταστική παγκόσμια τουρ,σε μια εποχή που άρχιζε το ταξίδι να γίνεται ευκολότερο και γοητευτικό. Το έργο αυτό, στον αιώνα που ακολούθησε, μεταφέρθηκε στο θέατρο, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο.

Παρέμεινε παραγωγικός για μια δεκαετία ολόκληρη, αφήνοντας παρακαταθήκη αριστουργήματα, όπως «Το μυστηριώδες νησί», «Μιχαήλ Στρογγώφ» και άλλα.

[Ο Βερν και οι Έλληνες]

Ο Ιούλιος Βερν στάθηκε ευμενώς διακείμενος προς τους Έλληνες και τον αγώνα τους να ελευθερωθούν από τον οθωμανικό ζυγό.

Σε δύο από τα πιο δημοφιλή μυθιστορήματα του, στο «Το Αρχιπέλαγος στις φλόγες» (το οποίο αργότερα εκδόθηκε σε διασκευή του Νίκου Καζαντζάκη με τον τίτλο «Οι Πειραταί του Αιγαίου») και στο «20.000 λεύγες υπό τη θάλασσα» η επαναστατημένη Ελλάδα κατέχει τον κύριο ρόλο και γίνονται εκτενείς αναφορές στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της. Αν και ο ίδιος ο Βερν γνώριζε την Ελλάδα, αρχαία και σύγχρονη κυρίως μέσα από τη σχετική βιβλιογραφία, ωστόσο διακατεχόταν από έντονα φιλελληνικά αισθήματα.

Μέσα από την αστείρευτη δημιουργικότητα του πνεύματός του άρχισε να πλάθει όχι μόνο φυσικά τόπια αλλά και ανθρώπινους χαρακτήρες και να πλέκει περίτεχνα τη δομή των συγκεκριμένων μυθιστορημάτων του με βάση το ελληνικό τοπίο και τις ελληνικές συνήθειες.

Το 1878 και το 1884 διέπλευσε τα στενά του Γιβραλτάρ με το ιστιοφόρο του Σαιν Μισέλ και περιηγήθηκε σε διάφορα σημεία της Μεσογείου αλλά δεν είναι εξακριβωμένο εάν έφτασε μέχρι την Ελλάδα και εάν επισκέφθηκε κάποια μέρη της. Η κρουαζιέρα του διακόπηκε εξαιτίας μιας τρομερής καταιγίδας και ο ίδιος αναγκάσθηκε να επιστρέψει σιδηροδρομικώς στο Παρίσι. Το βέβαιο είναι ότι αν δεν επισκέφθηκε τα νησιά του Αιγαίου με ιστιοπλοϊκό του σίγουρα πήγε σε αυτά με τη φαντασία του.

πηγή

[Τελευταία χρόνια- Θάνατος]

Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος απολάμβανε τεράστια επαγγελματική επιτυχία, από τη δεκαετία του 1870 άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα και διαμάχες στην προσωπική του ζωή.

Έστειλε τον αντιδραστικό γιο του σε αναμορφωτήριο το 1876 και λίγα χρόνια αργότερα εκείνος προκάλεσε περισσότερα προβλήματα μέσα από τις σχέσεις του με ανήλικη.

Το 1886, ο Βερν πυροβολήθηκε στο πόδι από τον ανιψιό του Γκαστόν, γεγονός που τον άφησε με μια μικρή αναπηρία για το υπόλοιπο της ζωής του. Ο πολύχρονος εκδότης και ο συνεργάτης του Ετζέλ πέθανε μία εβδομάδα αργότερα, και το επόμενο έτος η μητέρα του έφυγε από τη ζωή.

Ωστόσο, ο Βέρν συνέχισε να ταξιδεύει και να γράφει. Τα έργα του πλέον, επηρεασμένα από την ψυχική του κατάσταση είναι λίγο πιο σκοτεινά.

Στις 24 Μαρτίου 1905, κι ενώ έπασχε από διαβήτη, ο Ιούλιος Βερν πέθανε στο σπίτι του επί της Boulevard Longueville 44 (σημερινή Boulevard Jules-Verne), με τη χαρά ότι το έργο του είχε αγαπηθεί και εκτιμηθεί. Ο γιος του, Μισέλ Βερν, επέβλεψε την έκδοση των μυθιστορημάτων «Η Εισβολή της Θάλασσας» και «Ο Φάρος στην Άκρη του Κόσμου»

[Η απήχηση ενός τεράστιου συγγραφέα]

Ο Ιούλιος Βερν συνάρπασε τη φαντασία όχι μόνο της Γαλλίας, όπου γεννήθηκε, αλλά και όλης της ευρωπαϊκής ηπείρου και της Αμερικής. Τα μυθιστορήματά του μεταφράστηκαν σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Έγραψε ταξιδιωτικές ιστορίες που διαδραματίζονται σε θάλασσες, σε στεριές και στον αέρα, προβλέποντας μερικά από τα σύγχρονα κατορθώματα του ανθρώπου.

Τα μεγάλα συγγράμματά του εισήγαγαν στη φιλολογία μία νέα σχολή, περιγράφοντας με σχεδόν επιστημονικό τρόπο τις τολμηρές και απίστευτες περιπέτειες, που ήταν άγνωστες στους συγχρόνους του.

Εκείνη την εποχή ο κόσμος εξακολουθούσε να αντικρύζει την επιστήμη με φόβο και αγωνία και περιοριζόταν στα εργαστήρια των σοφών, που δεν επέτρεπαν στον εαυτό τους να αποθαρρυνθεί από τις λαϊκές προλήψεις. Ο νέος τύπος μυθιστορήματος που εισήγαγε ο Ιούλιος Βερν ανατάραξε τη φαντασία των ανθρώπων και τους έκανε να στραφούν ψηλά και να ερευνήσουν τον ουρανό έχοντας το ερώτημα αν είναι πραγματικά δυνατή η πτήση στο διάστημα.

Έκανε επίσης τους ανθρώπους να στρέψουν το ενδιαφέρον τους στους βυθούς των ωκεανών και να μελετήσουν αν υπήρχε δυνατότητα να κατακτήσουν τον υποβρύχιο κόσμο. Σήμερα, παρόλο που οι περισσότερες φανταστικές του ιστορίες έγιναν πραγματικότητα, τα έργα του εξακολουθούν να είναι αγαπητά για την πρωτοτυπία τους και το κοσμαγάπητο ύφος τους.

Καθώς ο Ιούλιος Βερν ήταν επί σειρά ετών κάτοικος της Αμιένης, πολλά μέρη της πόλης πήραν το όνομά του. Στην Αμιένη επίσης βρίσκεται ο τάφος του. Το σπίτι όπου έζησε είναι σήμερα μουσείο. Ένα εστιατόριο που βρίσκεται στον Πύργο του Άιφελ στο Παρίσι ονομάστηκε Le Jules Verne. Το 1954, το πρώτο ατομικό υποβρύχιο του κόσμου, το αμερικάνικο Ναυτίλος (Nautilus), πήρε το όνομά του από το ομώνυμο υποβρύχιο του πλοιάρχου Νέμο από το 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα. Επίσης, πολλά από τα μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν γυρίστηκαν σε ταινίες.

Στην Ελλάδα, υπάρχει οδός Ιουλίου Βερν στο χωριό Αρκάσα της Καρπάθου^[9]. Οδός Ιουλίου Βερν υπάρχει επίσης στη Λεμεσό της Κύπρου. Το 1993 κυκλοφόρησε τραγούδι με τίτλο «Ιούλιος Βερν» με ερμηνεύτρια την Αλέκα Κανελλίδου, σε μουσική του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα και στίχους του Άκου Δασκαλόπουλου.

Apodyoptis_Special:
#5 μυθοπλαστικές εφευρέσεις του Βερν που έγιναν πραγματικότητα

Ηλεκτρικά υποβρύχια : στο βιβλίο «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα» το υποβρύχιο Ναυτίλος δεν έχει τίποτα να ζηλέψει ακόμη και από σύγχρονα υποβρύχια.
Δελτία ειδήσεων: σε άρθρο του 1889 με τίτλο «Τη χρονιά 2889» ο Βέρν περιέγραψε αυτή την εναλλακτική μορφή ενημέρωσης, την οποία και γνωρίζουμε ως σήμερα. Το πρώτο δελτίο ειδήσεων πάντως δε συνέβη πριν το 1920.
Ηλιακές εστίες : λεπτομερής περιγραφή τους στο βιβλίο του «Από τη Γη στο Φεγγάρι.»
Γραφή επί του ουρανού με καπνό αεροπλάνου: στο ίδιο άρθρο του με τίτλο «Τη χρονιά 2889», κάνει λόγο για ατμοσφαιρικές διαφημίσεις.
Τηλεδιάσκεψη: στο ίδιο, πάλι άρθρο,με τίτλο «Τη χρονιά 2889» κάνει λόγο για μια συσκευή που αποκαλεί «φωνοτηλέφωτο», η οποία υποτίθεται πως χρησιμοποιούνταν για να συνδέει σε επικοινωνία μέλη οικογενειών, που έμεναν μακριά το ένα από το άλλο.