– από την Μαρία Λυδία Κυριακίδου
Ενα από τα βιβλία του Ιούλιου Βερν που με έχουν μαγέψει αμετακλήτως είναι το «Το Παρίσι στον 20ό αιώνα «.
Αν και ο συγγραφέας πεθαίνει το 1905, το 1989 ανακαλύπτεται το κάτωθι χειρόγραφό του, το οποίο εκδίδεται κάπου στη δεκαετία του ΄90.
Το εκπληκτικό αυτό βιβλίο αφορά στη ζωή ενός άνδρα, ο οποίος ζει σε έναν κόσμο με γυάλινους ουρανοξύστες, με αυτοκίνητα που κινούνται με φυσικό αέριο, τρένα υψηλής ταχύτητας, κάτι περίεργες αριθμομηχανές κι ένα παγκόσμιο δίκτυο επικοινωνιών(!).
Τα πρώιμα βιβλία του Βερν εμφανίζουν την τάση να χαρακτηρίζονται από μια ενθουσιώδη και περιπτειώδη διάθεση καθώς και από μια θετική στάση απέναντι στην τεχνολογία. Αυτό το μυθιστόρημα, όμως, υποδεικνύει μια πιο σκοτεινή, ειλικρινά δυστοπική διάθεση του.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται υποθετικά κάπου στα μέσα του 20ου αιώνα όπου το Παρίσι αποτελεί μια εξαιρετικά εύπορη κοινωνία, μια πρωτεύουσα ανήκουστων τεχνολογικών θαυμάτων, αλλά, όπως συμβαίνει και στον «Θαυμαστό Νέο Κόσμο» του Χάξλευ, αποτελεί επίσης μια κοινωνία χωρίς ιδιαίτερη Τέχνη.
Οι πρωτογενείς εστίες παραγωγής αυτού του πολιτισμού δεν είναι άλλες από τις μηχανές και τις τράπεζες, συνθέτοντας ένα περιβάλλον που, όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο ήρωας του βιβλίου, ούτε ο πιο ταλαντούχος ποιητής θα μπορούσε να εντοπίσει ένα μέρος για τον εαυτό του – εκτός της περίπτωσης που θα ήταν σε θέση να συνθέσει στίχους αφιερωμένους σε υψικάμινους ή ατμομηχανές.
Ενώ η αφήγηση φιλοξενεί πολλές εκπληκτικές προβλέψεις – μεταξύ των οποίων το φαξ, οι ηλεκτρονικές υπολογιστικές μηχανές, αυτοκίνητα και περίτεχνα συστήματα μετρό – δεν υπάρχουν και πολλά να δει κανείς, είτε σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη της πλοκής είτε σε αυτή των χαρακτήρων.
Παραμένει όμως ένα τρομακτικά προφητικό βιβλίο, όπου περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο το γεγονός πως ό,τι κερδήθηκε από τον άνθρωπο και τις επιτεύξεις του, δαπανήθηκε σε χρήμα, αγώνα για την εξουσία, επεκτατική τάση και τελικά σε εφιάλτη.
Έτσι πρέπει να εξηγείται και η σκοτεινή διάθεση του συγγραφέα, η οποία αρνείται να περιπλέξει σε βάθος τα γεγονότα ή να αναπτύξει τους ήρωες, εμμένοντας στο να μας αφήνει την πικρή γεύση του εφιαλτικού οράματος που έκρυβε στο μυαλό του για τον κόσμο.
Κι οποία έκπληξις! Είχε προβλέψει σωστά.
Μια σκέψη σχετικά μέ το “«Το Παρίσι στον 20ο αιώνα» του Ιούλιου Βερν, μια δυστοπική βίβλος προφητείας”