[Από την θεολογία στην Ζωγραφική]
Ο Rembrandt Harmensz van Rijn, γεννημένος στο Leiden στις 15 Ιουλίου 1606, ήταν ο γιος ενός μυλωνά, του Harmen Gerritsz van Rijn, και της Neeltgen van Zuytbrouck. Ο μικρότερος γιος τουλάχιστον δέκα παιδιών, ο Ρέμπρανττ δεν αναμενόταν να συνεχίσει τις επιχειρήσεις του πατέρα του. Δεδομένου ότι η οικογένεια ήταν αρκετά ευημερούσα, τον έστειλαν στη Λατινική Σχολή του Leiden, όπου παρέμεινε για επτά χρόνια. Το 1620 εγγράφηκε εν συντομία στο Πανεπιστήμιο του Leiden, ίσως για να σπουδάσει θεολογία. Ο Orlers, ο πρώτος βιογράφος του Rembrandt, σημειώνει σχετικά, επειδή «από τη φύση του κινήθηκε προς την τέχνη της ζωγραφικής και του σχεδίου”, ο Rembrandt έφυγε από το πανεπιστήμιο για να μελετήσει τις βασικές αρχές της ζωγραφικής με τον καλλιτέχνη Jacob Isaacsz van Swanenburgh (1571-1638). Μετά από τρία χρόνια με αυτόν τον δάσκαλο, ο Rembrandt έφυγε το 1624 για το Άμστερνταμ, όπου σπούδασε για έξι μήνες υπό τον Pieter Lastman (1583-1633), τον σημαντικότερο ζωγράφο της ιστορίας της εποχής.
[Το ξεκίνημα μιας μακράς σταδιοδρομίας]
Εργάστηκε πρώτα στον τόπο καταγωγής του το Leiden και από το 1632 στο Άμστερνταμ, όπου είχε σπουδάσει για λίγο (περίπου το 1624) με τον επιφανή ζωγράφο της ιστορίας Pieter Lastman. Ο Ρέμπραντ δεν πήγε ποτέ στο εξωτερικό, αλλά διερεύνησε σθεναρά το έργο των Βόρειων καλλιτεχνών που έζησαν στην Ιταλία, όπως ο Lastman, ο ζωγράφος της Ουτρέχτης Gerrit van Honthorst (ο κύριος σύνδεσμος του Rembrandt με τον Caravaggio), Anthony van Dyck και – κυρίως μέσω των εκτυπώσεων του – Adam Elsheimer και Peter Paul Rubens. Κατά την περίοδο στο Leiden, ο Ρέμπραντ ανταποκρίθηκε επίσης έντονα σε προηγούμενους ολλανδούς καλλιτέχνες όπως ο Lucas van Leyden (1489 / 94-1533).
Ωστόσο, μια κρίσιμη πτυχή της ανάπτυξης του Ρέμπραντ ήταν η έντονη μελέτη του για τους ανθρώπους, τα αντικείμενα και το περιβάλλον «από τη ζωή» τους, όπως είναι προφανές σε έργα ζωγραφικής όπως τα πρώιμα αυτοπροσωπογραφικά του και ο Άγιος Παύλος στη φυλακή του 1627 (Στουτγάρδη, Staatsgalerie). Ακόμη και στα ολλανδικά πρότυπα, η ενασχόληση του Rembrandt με άμεση παρατήρηση ήταν εξαιρετική και συνεχίστηκε καθ ‘όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του.
Παρά τις συνεχείς εξελίξεις του στυλ του Ρέμπραντ, οι συναρπαστικές περιγραφές του φωτός, του χώρου, της ατμόσφαιρας, της μοντελοποίησης, της υφής και των ανθρώπινων καταστάσεων μπορούν να εντοπιστούν ακόμη και στα μεταγενέστερα έργα του (όπως η Εβραία νύφη, Άμστερνταμ – Rijksmuseum) στα θεμέλια των ετών του Λάιντεν. Ήταν επίσης αυτό το πρόγραμμα, σε μεγάλο βαθμό, που έκανε τον Rembrandt σπουδαίο δάσκαλο. Πολλοί μαθητές του συμπεριλάμβαναν τους Gerrit Dou, τον Govert Flinck, τον Ferdinand Bol, τον Nicolaes Maes και τον Carel Fabritius.
[Οι οικονομικές αντιξοότητες και τα προσωπικά δράματα]
Στη δεκαετία του 1640, το συχνά θεατρικό στιλ του Rembrandt της προηγούμενης δεκαετίας έδωσε τη θέση του σε έναν πιο στοχαστικό τρόπο, ένα ώριμο παράδειγμα του οποίου είναι ο Αριστοτέλης με την προτομή του Ομήρου (1653). Η αλλαγή αντικατοπτρίζει την γεύση της εποχής, αλλά και τις προσωπικές συνθήκες, όπως ο θάνατος της Σάσκιας το 1642, τα οικονομικά προβλήματα και η αμφιλεγόμενη σχέση του καλλιτέχνη με τη νοσοκόμα του γιου του, Γκέτριτς Νίρκς, και στη συνέχεια με την υπηρέτρια (και στενή σύντροφο) Hendrickje Stoffels.
Το μεγάλο πορτρέτο της ομάδας, γνωστό ως The Night Watch, (1642, Άμστερνταμ – Rijksmuseum), μπορεί να θεωρηθεί ότι σηματοδοτεί το τέλος των πιο επιτυχημένων χρόνων του Rembrandt, αλλά ο μύθος ότι η δυσαρέσκεια του πελάτη κατέστρεψε τη φήμη του αντικρούεται από μεταγενέστερες παραγγελίες από τέτοιους εξέχοντες προστάτες όπως τον Jan Six και την κυβέρνηση της πόλης του Άμστερνταμ. Ο εξαιρετικός όγκος της παραγωγής του Rembrandt, ακόμη και μετά την κήρυξη της αφερεγγυότητας του το 1656, χαρακτηρίζεται από δεκάδες αριστουργήματα, όπως το The Syndics of the Amsterdam Drapers ‘Guild “Τα συνδικάτα υφασματοπωλών του Άμστερντάμ” (1662, Amsterdam, Rijksmuseum).
[Η κληρονομιά ενός σπουδαίου ζωγράφου]
Οι δυνάμεις της εφευρετικότητας και της αντίληψης έκαναν τον Ρέμπραντ έναν διάσημο ζωγράφο στην εποχή του, που επίσης τον κατέστησαν δημιουργό και βιρτουόζο (όπως φαίνεται και σε έργα διαφορετικά όπως το The Last Supper after Leonardo da Vinci και το Cottage among Trees, και πρωτοποριακό χαράκτη του δέκατου έβδομου αιώνα. Σε περίπου 350 χαρακτικά, επέκτεινε την ικανότητα του μέσου προτείνοντας διάφορα είδη φωτισμού και ζωγραφικών επιδράσεων. Πολλά παραδείγματα, όπως οι Τρεις Σταυροί του 1653, αναθεωρήθηκαν ριζικά στο σχεδιασμό και την έκφραση μεταξύ διαφορετικών σταδίων.
Ο Rembrandt ενέπνευσε πολυάριθμους Ολλανδούς και Γερμανούς ζωγράφους του 17ου αιώνα, καθώς και καλλιτέχνες του 18ου αιώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη (για παράδειγμα, Fragonard και Tiepolo) και ένα ευρύ φάσμα ρεαλιστών του δέκατου ένατου αιώνα. Πολλές απομιμήσεις έγιναν σε μεταγενέστερες περιόδους, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία των Rembrandtesque πινάκων ζωγραφικής δεν είναι από την περίοδο της ζωή του και υποδηλώνουν ότι η προσέγγισή του απευθύνθηκε σε ένα αρκετά μεγάλο ακροατήριο, ειδικά στο Άμστερνταμ.
[Γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του]
– Ο Ρέμπραντ και η Σάσκια είχαν τέσσερα παιδιά, αλλά μόνο ο Τίτος, που γεννήθηκε το 1641, επέζησε της νηπιακής ηλικίας.
– Το να είναι άγαμος προκάλεσε τη δημόσια ταπείνωση της Hendrickje Stoffels όταν έμεινε έγκυος το 1654. Η ίδια κλήθηκε μπροστά στο συμβούλιο της Ολλανδικής Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας και λογοκρίθηκε ότι «έζησε με τον Ρέμπραντ σαν πόρνη». Η κόρη του ζευγαριού Cornelia βαφτίστηκε στις 30 Οκτωβρίου 1654.
– Η οικονομική κατάσταση του Rembrandt παρέμεινε φτωχή κατά τη δεκαετία του 1660. Όφειλε ένα σημαντικό χρηματικό ποσό, ιδίως στον έμπορο τέχνης και συλλέκτη Lodewijk van Ludick, ένα χρέος που ήλπιζε να εξοφλήσει με τα χρήματα που θα λάμβανε από τον μεγάλο του πίνακα για μια από τις lunettes στο Δημαρχείο του Άμστερνταμ, “The Conspiracy of Claudius Civilis” (Εθνικό Μουσείο, Στοκχόλμη). Η σύνθεση του Ρέμπραντ όμως απορρίφθηκε από τις αρχές της πόλης το 1662. Για να συγκεντρώσει χρήματα τότε αναγκάστηκε να πουλήσει τον τάφο της Σασκίας στο Oude Kerk. Ποτέ δεν απέκτησε οικονομική φερεγγυότητα και κατέληξε να ζει με τις αποταμιεύσεις της κόρης του, Cornelia.
– Πέθανε στις 4 Οκτωβρίου 1669, θάφτηκε σε μισθωμένο τάφο, που έχει εξαφανιστεί εδώ και πολύ καιρό, στο Westerkerk του Άμστερνταμ.
[#Apodyoptis_special: #3 ακόμη facts που δεν ήξερες για τον Rembrandt]
- Επέμενε να ζωγραφίζει στους πίνακες του, τον νεκρό του πίθηκο.
- Δεν έφυγε ποτέ από την Ολλανδία
- Φήμες θέλουν να ήταν «stereoblind», να μη μπορούσε, δηλαδή, να δει τον κόσμο τρισδιάστατα.
APODYOPTES 