Το παράσιτο Toxoplasma gondii που κατοικεί στον εγκέφαλο όσων έχουν προσβληθεί, εκτιμάται ότι φιλοξενείται από τουλάχιστον 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και νέα στοιχεία δείχνουν ότι το παράσιτο μπορεί να είναι πιο επικίνδυνο από όσο νομίζουμε. (Δείτε οπωσδήποτε παλαιότερο άρθρο μας για το παράσιτο με τίτλο «Τοξοπλάσμωση, η τέλεια μάστιγα»)
Ενώ το πρωτόζωο-εισβολέας εκθέτει στον μέγιστο κίνδυνο την ανάπτυξη εμβρύων μολυσμένων στη μήτρα, νέες έρευνες υποδηλώνουν ότι το παράσιτο αυτό θα μπορούσε να εξελίξει και να ενισχύσει μια σειρά νευρολογικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της επιληψίας, του Alzheimer και του Parkinson, καθώς και του καρκίνου.
«Αυτή η μελέτη είναι ένα παράδειγμα αλλαγής προσέγγισης», λέει ένας από τους νευροεπιστήμονες, ο Dennis Steindler από το Πανεπιστήμιο Tufts. «Πρέπει τώρα να εισάγουμε και μολυσματικές ασθένειες στην «εξίσωση» μελέτης των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, της επιληψίας και των νευρικών καρκίνων».
Τα ευρήματα είναι μέρος ενός αναδυόμενου πεδίου έρευνας που εξετάζει πώς το Τoxoplasma Gondii, που μεταδίδεται συνήθως στους ανθρώπους μέσω επαφής με περιττώματα ζώων (κακοπλυμένα ωμά λαχανικά) ή τρώγοντας άψητο κρέας, παράγει πρωτεΐνες που αλλάζουν και χειραγωγούν τη χημεία του εγκεφάλου των μολυσμένων ξενιστών τους.
Ενώ οι υγιείς ενήλικες γενικά θεωρούνται ότι δεν κινδυνεύουν από το παράσιτο -με εξαίρεση τις έγκυες γυναίκες- ο μικροοργανισμός αυτός έχει ενοχοποιηθεί για διαταραχές που μεταβάλλουν τη συμπεριφορά και τα στοιχεία από τις έρευνες δείχνουν ότι μπορεί επίσης να επαναπρογραμματίσει το πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Ειδικά οι έγκυες γυναίκες μετ’ επιτάσεως, αλλά και όλοι μας, συνιστάται να παραμένουμε μακριά από περιττώματα ζώων, να μην πλένουμε και καθαρίζουμε ωμό κρέας ή λαχανικά με γυμνά χέρια και να μην τρώμε κακοπλυμένα ωμά φρούτα και λαχανικά ή κακοψημένη τροφή, ειδικά κρέατα όλων των ειδών. Τα ωμά ψάρια ενοχοποιούνται για άλλες ασθένειες.
Άλλες έρευνες αμφισβήτησαν μερικές από τις διαπιστώσεις γύρω από το παράσιτο, υποδεικνύοντας ότι οι συσχετίσεις του T. gondii με τις νευρολογικές παθήσεις δεν είναι αποκλειστικά συσχετισμένες, όπως ορισμένοι μπορεί να σκεφτήκατε.
Στη νέα μελέτη, όμως, μια ομάδα περισσότερων από 30 ερευνητών από 16 ιδρύματα αξιολόγησε πώς οι εκκρινόμενες πρωτεΐνες του T. gondii θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη νευρική χημεία των ανθρώπων ξενιστών, προκαλώντας αλλαγές στον εγκέφαλο οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
«Υποψιαζόμαστε ότι περιλαμβάνει πολλούς παράγοντες», λέει μία ερευνήτρια, η Rima McLeod από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. «Στον πυρήνα βρίσκεται η ευθυγράμμιση των χαρακτηριστικών του ίδιου του παρασίτου, τα γονίδιά του εκείνα που εκφράζονται μέσα στον μολυσμένο εγκέφαλο, γονίδια ευαισθησίας, τα οποία θα μπορούσαν να περιορίσουν την ικανότητα του ξενιστή να αποτρέψει τη μόλυνσή του από το τοξόπλασμα και γονίδια τα οποία ελέγχουν την ευαισθησία σε άλλες ασθένειες που υπάρχουν ή προσβάλλουν τον ανθρώπινο ξενιστή».
Για να το βρουν αυτό, οι ερευνητές, ανέλυσαν δεδομένα από τη μελέτη της National Collaborative Chicago-Based Congenital Toxoplasmosis Study, η οποία από το 1981 έχει παρακολουθήσει 246 βρέφη με συγγενή τοξοπλάσμωση, τη λοίμωξη που προκαλείται στο έμβρυο από τον T. gondii.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα θραύσματα του microRNA και οι πρωτεΐνες που βρέθηκαν σε παιδιά με σοβαρή τοξοπλάσμωση συνδυάστηκαν με βιοδείκτες που βρέθηκαν σε ασθενείς με μια σειρά νευροεκφυλιστικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων των νόσων Alzheimer και Parkinson.
Βρήκαν επίσης ότι το παράσιτο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιληψίας, λόγω αλλαγής της επικοινωνίας μεταξύ εγκεφαλικών κυττάρων που ονομάζονται GABAergic neurons και ανακάλυψε δεσμούς (links) μεταξύ του T. gondii και σχεδόν 1.200 ανθρώπινων γονιδίων που παίζουν ρόλο σε διάφορους καρκίνους.
Για να είμαστε σαφείς, οι ερευνητές δεν λένε ότι το παράσιτο του εγκεφάλου είναι αποκλειστικά αυτό που βρίσκεται πίσω από τους ανθρώπους που αναπτύσσουν αυτές τις εξουθενωτικές ασθένειες, αλλά είναι πιθανό η ανάμιξη με πρωτεΐνες του T. gondii στο εγκεφαλικό περιβάλλον να επηρεάσει ή να επιτρέψει να εξελιχθούν σε αυτά τα είδη ασθενειών προϋπάρχουσες ευαισθησίες σε ορισμένους ανθρώπους.
«Υποθέτουμε ότι οι ασθένειες αυτές συμβαίνουν παρουσία των σχετικών γονιδίων ευαισθησίας, του γονοτύπου των παρασίτων και άλλων εγγενών και περιβαλλοντικών παραγόντων όπως είναι οι διάφορες άλλες λοιμώξεις, το μικροβίωμα του ασθενούς ή το άγχος που επηρεάζει τις ανοσολογικές αντιδράσεις», γράφουν οι συγγραφείς στην εργασία τους.
Είναι ένα ενοχλητικό εύρημα – ειδικά επειδή οι προηγούμενες εκτιμήσεις έχουν δείξει ότι ο Τ. Gondii θα μπορούσε να μολύνει έως και το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού – αλλά δεν έχει νόημα να ανησυχούμε μέχρι να μάθουμε πολλά περισσότερα για το τι συμβαίνει.
Έγκειται σε μελλοντικές μελέτες να εξετάσουν περαιτέρω τον πιθανό αντίκτυπο του παρασίτου στα νευρικά μας μονοπάτια – και με αυτόν τον τρόπο, νέες ανακαλύψεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κάποιες θετικές αντιδράσεις μετ’α από αυτή την απογοητευτική έρευνα.
«Ταυτόχρονα,» λέει ο Steinler, «πρέπει να μεταφράσουμε πτυχές αυτής της μελέτης σε προληπτικές θεραπείες που να περιλαμβάνουν τα πάντα, από τα ναρκωτικά μέχρι τη διατροφή και τον τρόπο ζωής, προκειμένου να καθυστερήσουμε την εμφάνιση και την εξέλιξη της νόσου».
Τα ευρήματα αναφέρονται στα Scientific Reports.
ΥΓ.: Μην βιαστείτε να πετάξετε στο δρόμο τα κατοικίδιά σας. Απλά να μην τα ταΐζετε ωμά κρέατα. Εσείς και εκείνα πρέπει να τρώτε πάντα καλομαγειρεμένες τροφές και ποτέ ελαφρώς μαγειρεμένο ή ωμό κρέας. Και να προσέχετε να φοράτε πάντα γάντια όταν πλένετε κρέας ή λαχανικά. Αυτά είναι η κύρια εστία μετάδοσης.
Προηγούμενο άρθρο: Τοξοπλάσμωση, η τέλεια μάστιγα.
APODYOPTES 