– επιλογή και μετάφραση Αριστοτέλης Τριάντης
Προωθούμενα από τον άνεμο, αυτά τα κινητικά γλυπτά – οκτώ από τα οποία εμφανίστηκαν στο Πολιτιστικό Κέντρο του Σικάγο στις 6 Φεβρουαρίου 2016 – μοιάζουν με χαριτωμένα σκελετικά ζώα. «Βλέπετε ένα ζώο με τα πόδια, αλλά βλέπετε επίσης ένα σωρό σωλήνες», λέει ο Jansen. «Είναι εξωπραγματικό.»
Κατασκευασμένα από πλαστικούς σωλήνες PVC, πλαστικούς δεσμούς και κορδόνια, τα Strandbeests ζωντανεύουν με την χάρη ενός “ζώου” και κατά δεύτερον αρχίζουν να κινούνται: φτερά πτερύγια. Οι σωληνοειδείς μύες εκτείνονται. Οι κλειδώσεις στα γόνατα είναι εύκαμπτες. Τα πόδια ανασηκώνονται. Ο αέρας απορροφάται και αποθηκεύεται για ενέργεια.
Αυτά τα ζώα των παραλιών, με τα απλά μέρη διαψεύδουν την πολύπλοκη κατασκευή και συμπεριφορά τους. Τα μηχανικά νεύρα ενεργοποιούν τα αντανακλαστικά που συνορεύουν με τη σκέψη. Πάντα ο στόχος είναι η επιβίωση. Όταν ένα “ζώο” ανιχνεύει μια εισερχόμενη παλίρροια, γυρίζει, και στοχεύει μια υποχώρηση σε υψηλότερο έδαφος.
Είναι το προϊόν μιας 25ετούς γενεάς συνεχούς εξέλιξης, κάθε είδος του Strandbeest φέρει λατινικό όνομα που αντανακλά το μοναδικό χαρακτήρα και τις προσαρμογές του. Το Animaris Currens Vaporis, ή «το ζώο ατμού με τα πόδια», φουσκώνει σαν ατμομηχανή. Το Animaris Vermiculus, ή «ζώο σκουλήκι», συρρικνώνεται σαν τον συνώνυμο του. Τα νεότερα είδη διατηρούν τα επιτυχημένα ανατομικά χαρακτηριστικά των προκατόχων τους, ενώ απορρίπτουν αυτά που δεν εξυπηρετούν.
Στην παρουσίαση της ομιλίας του στο TED o καλλιτέχνης Theo Jansen επιδεικνύει τα εκπληκτικά ζωντανά κινητικά γλυπτά που κατασκευάζει από πλαστικούς σωλήνες και μπουκάλια λεμονάδας. Τα πλάσματα του έχουν σχεδιαστεί για να κινούνται – και ακόμη και να επιβιώνουν – από μόνος τους.
https://embed.ted.com/talks/theo_jansen_creates_new_creatures
Εν συντομία τα κύρια μέρη των Strandbeests είναι τα εξής:
- ΧρώμαΤα Strandbeests ξεκίνησαν με «το χρώμα του τυριού», λέει ο Jansen. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, ο ήλιος λευκαίνει τους σωλήνες. Τα πρώτα γλυπτά (τώρα 25 ετών) είναι μια σκιά του οστού.
- ΙστιοπλοΐαΤα περισσότερα Strandbeests έχουν μεταξύ τεσσάρων και έξι πανιών, τα οποία εξουσιάζουν τους στροφαλοφόρους που κινούν τα πόδια. Στους μεγάλους ανέμους, τα γλυπτά μπορούν να περπατήσουν έως και έξι μίλια την ώρα.
- ΥλικόΣχεδιασμένο να μετακινείται στην άμμο, τα γλυπτά του Jansen κατασκευάζονται κυρίως από εκατοντάδες σωλήνες PVC. Προτιμά το PVC επειδή είναι ελαφρύ και φθηνό.
- ΠέλματαΚάθε Strandbeest είναι εξοπλισμένο με «παπούτσια» που του επιτρέπουν να ελίσσεται σε διαφορετικά παραλιακά εδάφη. Όσο πιο μαλακή είναι η άμμος, τόσο μεγαλύτερα είναι τα παπούτσια.
- ΠόδιαΓια να κατασκευάσει τα πόδια, ο Jansen χρησιμοποιεί αυτό που ονομάζει «γενετικό αλγόριθμο», μια εξίσωση που καθορίζει το μήκος και την κατασκευή κάθε άκρου για μέγιστη κίνηση.
- ΜέγεθοςΤα περισσότερα Strandbeests έχουν μήκος περίπου 16 πόδια, πλάτος 6,5 μέτρα και ύψος 10 ποδιών και ζυγίζουν μεταξύ 77 και 330 λιβρών.
Πηγές: