Ο Κλέφτης των Αυτοκινήτων (1966)
(Берегись автомобиля)
Ένας καλοκάγαθος ασφαλιστής μετατρέπεται στον διαβόητο «Κλέφτη των Αυτοκινήτων» για να μοιράζει χρήματα σε φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Ο ήρωας της ιστορίας μας, Γιούρι (Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι), αποτελεί έναν φιλήσυχο πολίτη-σύντροφο της σοβιετικής κοινωνίας, που αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Μετά λύπης του, διαπιστώνει, όμως, πως πολλοί άνθρωποι γύρω του δεν τον… μιμούνται. Αντιθέτως, εκείνοι επιδίδονται σε κάθε διεφθαρμένη και παράνομη δραστηριότητα.
Τότε ο Γιούρι αποφασίζει να παίξει το ρόλο του «Ρομπέν των Δασών», να κλέβει συστηματικά αυτοκίνητα μόνο από απατεώνες και να τα μεταπουλάει. Με τα λεφτά που βγάζει από τη λεία του, προσφέρει βοήθεια στους ανήμπορους συνανθρώπους του, μα ο ίδιος μπλέκει σε μπελάδες. Στη θεατρική ομάδα που εντάσσεται, για να ψυχαγωγείται, δεν γνωρίζει πως ο καινούριος φίλος που κάνει είναι παράλληλα και ο αστυνομικός που τον κυνηγάει…
Η ταινία του Ελντάρ Ριαζάνοφ διαθέτει τα πάντα. Πρώτα πρώτα το σενάριο, που συνυπογράφει ο ίδιος με τον στενό του συνεργάτη Εμίλ Μπραγκίνσκι, συνδυάζει ιδανικά την κωμική περιπέτεια με τη σάτιρα, το σασπένς με το μπουρλέσκ στοιχείο και όλα μαζί σαν πιστόνια ενεργοποιούν τον κινητήρα της ιστορίας.
Οι χαρακτήρες είναι όλοι τόσο ζωηροί και αντιπροσωπευτικά δείγματα της κοινωνικής κατάστασης εκείνης της εποχής, που ακόμη και σήμερα συγκινούν τον θεατή, αλλά και σκιαγραφούνται ανάγλυφα από τους έμπειρους ηθοποιούς, που τους επωμίζονται. Xωρίς, βεβαίως, αυτό να σημαίνει πως προβαίνουν σε καρικατούρες και μούτες.
Περισσότερο από όλους ξεχωρίζει ο Σμοκτουνόφσκι, με την σαιξπηρική φήμη του οποίου, γίνεται και ένα ευφυέστατο παιχνίδι.
Αν θέλετε περισσότερα μυστικά, σας παραπέμπω στη «συνέχεια επί της οθόνης».
Ακόμη ένα από τα αβαντάζ του φιλμ είναι το σκαμπρόζικο σάουντρακ, που φέρει την υπογραφή του Αντρέι Πετρόφ. Μας παραδίδει κάτι ασυνήθιστο για τα δεδομένα της εποχής, ένα σύνολο τζαζ/μπλουζ συνθέσεων, που, ωστόσο, εμπλουτίζουν φινετσάτα τις σκηνές, ενώ εισάγουν ένα «ξενόφερτο» είδος στον ρώσικο κινηματογράφο εκείνης της περιόδου.
Το γνώριμο ύφος του Ριαζάνοφ είναι εδώ. Σκωπτική ματιά, εύστοχοι και απλοί συμβολισμοί, ευαισθησία, σαρκασμός, διάλογοι γεμάτοι ευστροφία και στιλ, αξιαγάπητοι χαρακτήρες ακόμη και μέσα στα ψεγάδια τους βουτηγμένοι, μουσική και τραγούδια που στροβιλίζονται στο μνημονικό του θεατή για αρκετό καιρό μετά τη θέαση της ταινίας και ένα σύνολο συνθηκών που αλλοτριώνει τον μέσο άνθρωπο και εγείρει ζητήματα προς διάλογο.
«Προσοχή στα αυτοκίνητά σας!
Καθίστε αναπαυτικά στη θέση του συνοδηγού. Μόλις ανάψει πράσινο, πατάμε γκάζι!
Πρωτότυπος Τίτλος: Берегись автомобиля
Ασπρόμαυρο / 94′ / Παραγωγή: Mosfilm
Σκηνοθεσία: Ελντάρ Ριαζάνοφ
Σενάριο: Ελντάρ Ριαζάνοφ, Εμίλ Μπραγκίνσκι
Παίζουν: Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι, Αντρέι Μιρόνοφ, Ολέγκ Γιεφρέμοφ, Ανατόλι Παπάνοφ, Ντονάτας Μπανιόνις
APODYOPTES 