Μεταφερόμαστε στην Ιταλία το έτος 1953, όπου η Χριστιανική Δημοκρατία μαζί με τους συμμάχους της καταθέτουν ένα νομοσχέδιο για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος μέσω ενός συστήματος ενισχυμένης αναλογικής. Πρόκειται για τον «νόμο απάτη», όπως χαρακτηρίστηκε, ο οποίος προέβλεπε τις διαδικασίες ώστε ο πολιτικός φορέας που θα λάμβανε το 50% συν 1, θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση.

Στις εθνικές εκλογές του ίδιου έτους ο Ίταλο Καλβίνο, όχι μόνο είναι υποψήφιος του Κομμουνιστικού Κόμματος, αλλά τοποθετείται στη θέση του εκλογικού αντιπροσώπου στο άσυλο ανιάτων Κοτολένγκο. Ό,τι περιγράφεται στο βιβλίο «Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου» είναι η αποτύπωση στο χαρτί των εμπειριών του στο μέρος αυτό (εξαίρεση αποτελούν τα όσα αποτυπώνονται στο δέκατο κεφάλαιο).
Στο βιβλίο ο ομοδιηγητικός αφηγητής προβάλλεται στον χαρακτήρα του Αμερίγκο Ορμέα. Ο Αμερίγκο ορμώμενος από τις αξίες που εσωκλείουν την πολιτική κουλτούρα της αριστεράς αντικρίζει εικόνες που (του) προκαλούν ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη ζωή και την αξία της, όταν αυτή περιφράζεται στα όρια ενός ασύλου ανιάτων. Στον μικρόκοσμο του Κοτολένγκο συνυπάρχουν ανάπηροι, άνθρωποι με ψυχικές ασθένειες και ηλικιωμένοι που ενδεχομένως δεν θα πήγαιναν ποτέ να ψηφίσουν.

Σε αυτό το πλαίσιο και με αφορμή την ψηφοθηρία που στήνεται από τη Χριστιανική Δημοκρατία, η οποία μεταφράζεται σε μεταφερόμενα παραβάν από θάλαμο σε θάλαμο και την ηγουμένη να επεμβαίνει στο κατά τ’ άλλα αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας, ο Καλβίνο γράφει ένα κείμενο που κινείται στα όρια μεταξύ μυθιστορήματος και φιλοσοφικού δοκιμίου γύρω από τις εκλογές, την πολιτικοποίηση και τελικά τις αξίες γύρω από τη ζωή και την ελευθερία.

Αν και το βιβλίο, όπως και ο ίδιος ο Καλβίνο, έχουν σαφές πολιτικό στίγμα (τόσο ο συγγραφέας, όσο και ο πρωταγωνιστής του κινούνται στον χώρο της στρατευμένης αριστεράς), οι απόψεις που κατατίθενται ξεπερνούν το επίπεδο της «απλής» ή στείρας σύγκρουσης ιδεολογιών. Τα ερωτήματα που εγείρονται σε αυτό το βιβλίο 100 και κάτι σελίδων σχετίζονται με πανανθρώπινες αξίες και διαχρονικές κατακτήσεις, οι οποίες εμμέσως αμφισβητούνται.

Όσο προχωρούν οι σελίδες, ο Καλβίνο σχηματίζει ερωτήματα που ξεπερνούν τους τοίχους του Κοτολένγκο και αφορούν το σύνολο του ανθρωπότητας. «Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου» είναι ένα βιβλίο γεμάτο συμβολισμούς, διττές αναγνώσεις, ιδεαλισμό και ποιητικές εξάρσεις, όπου συνυπάρχουν ένας κωμικοτραγικός θίασος και το όραμα για μια καλύτερη κοινωνία. Στη νουβέλα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική σε μετάφραση της Τόνια Τσίτσοβιτς Ραντέν και προλογικό σημείωμα του Μάνου Ματσαγγάνη οι ερωτήσεις δεν έχουν εύκολη απάντηση, καθώς και το ίδιο του alter ego του Καλβίνο, ο Αμερίγκο έρχεται αντιμέτωπος με αδιέξοδα, ταλαντεύσεις και αντιφάσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι από την αρχή μέχρι το τέλος της ιστορίας ο ήρωάς μας προσπαθεί να μείνει άνθρωπος.