«Οι υπολήψεις» είναι ένα βιβλίο που οι ήρωες του βιβλίου αργά η γρήγορα καλούνται να δώσουν απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν περί ηθικής και μνήμης, καθώς επηρεάζουν και επηρεάζονται.»
– γράφει η Σέβη Σαλαγιάννη

Στο απαιτητικό είδος της νουβέλας, που έχει δώσει τόσα σημαντικά έργα στη λατινοαμερικανική γραμματεία, ο Βάσκες μας προσφέρει ένα βιβλίο για κάποιες όχι και τόσο τυχαίες συναντήσεις που μπορεί ν’ αλλάξουν για πάντα όσα πιστεύουμε για τον εαυτό μας, αναφέρει το οπισθόφυλλο του «Οι υπολήψεις», ένα βιβλίο που πραγματεύεται ζητήματα μνήμης και παρελθόντος υπό το φόντο της ταυτότητας ενός γελοιογράφου.

Ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες μέσα σε κάτι περισσότερο από 150 σελίδες μας μεταφέρει στην Κολομβία (χώρα που διαδραματίζονται και άλλα έργα του), όπου ο πρωταγωνιστής του, Χαβιέρ Μαγιαρίνο, ζει τιμές δόξας ως πολιτικός γελοιογράφος με μεγάλη αναγνώριση. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου η γνωριμία με τον Μαγιαρίνο γίνεται στους δρόμους πλησίον του πάρκου Σανταντέρ, εκεί που ο ίδιος θα ορκιζόταν πως είδε να περνά από μπροστά του ο Ρικάρντο Ρεντόν, ένας κορυφαίος κολομβιανός σκιτσογράφος. Ο Μαγιαρίνο, περπατώντας προς τη λυρική σκηνή Teatro Colon, όπου θα τιμηθεί για το σύνολο του έργου του, συναντά την πρώην γυναίκα του Μαγδαλένα, και κάπως έτσι αρχίζει σε πρώτη φάση η κατάδυση στη μνήμη και στο παρελθόν, που διαπλέκεται με το παρόν και η αλήθεια αμφισβητείται.

Ένα σκίτσο του Μαγιαρίνο για τον πολιτικό Αδόλφο Κουέγιαρ, θα γίνει η αφορμή για να ανοίξει ένας διάλογος γύρω από την ταυτότητα του γελοιογράφου. Ο τίτλος του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος δεν είναι τυχαίος, καθώς η υπόληψη του πρωταγωνιστή αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις μετά το επίμαχο σκίτσο, κάτι που δεν συμβαίνει με την υπόληψη του Κουέγιαρ.

«Είναι αδύναμος, και γι’ αυτό τον μισώ. Είναι αδύναμος, κι εγώ τώρα είμαι δυνατός και τον μισώ που το κάνει αυτό τόσο ανάγλυφο, που μου επιτρέπει να κάνω κατάχρηση της δύναμής μου, που με στηλιτεύει, ναι, που στηλιτεύει τη δύναμη την οποία μπορεί και να μην αξίζω», σκέφτεται στο παιδικό πάρτι της κόρης του ο Μαγιαρίνο για τον Κουέγιαρ, ο οποίος κάνει την εμφάνισή του σε ένα μοιραίο βράδυ, η σημασία του οποίου θα έρθει ενοχλητικά στην επιφάνεια χρόνια μετά. Στο πάρτι, η κόρη του Μαγιαρίνο και η συμμαθήτρια της μεθούν, κοιμούνται σε ένα κρεβάτι, ο Κουέγιαρ πάει να τσεκάρει τι συμβαίνει και το επόμενο που αντικρίζει ο Μαγιαρίνο είναι η σηκωμένη φούστα της συμμαθήτριας.

Ισχύει αυτό, στο οποίο παραπέμπει η εικόνα; Τι συνέβη; Το σκίτσο του Μαγιαρίνο αποτυπώνει την αλήθεια; Ο Μαγιαρίνο έχει μερίδιο ευθύνης στον ασκό του Αιόλου που άνοιξε η γελοιογραφία; Η αλήθεια δεν θα απαντηθεί και αποτυπωθεί με σαφήνεια, αλλά όταν θα αναζητηθεί από τον σκιτσογράφο λόγω της γνωριμίας του με τη Σαμάντα Λεάλ θα φέρει στην επιφάνεια δυσάρεστα και οδυνηρά συναισθήματα.

Στο βιβλίο «Οι υπολήψεις» η μνήμη συναντάται ως ιστορική, πολιτική, καθώς και προσωπική, ενώ επηρεάζεται από το πού προσδιορίζεται χρονικά. Η μνήμη ξεθωριάζει, η μνήμη εξασθενεί, η μνήμη επανέρχεται υπό τη μορφή αφηγηματικής εξιστόρησης, η μνήμη διαπλέκεται με το υποσυνείδητο και απατά τους ανθρώπους, αυτούς που έχουν τον προνόμιο να μπορούν να σβήνουν βιώματά τους, τα οποία όμως επανέρχονται.

«Οι υπολήψεις» είναι ένα βιβλίο που οι ήρωες του βιβλίου αργά η γρήγορα καλούνται να δώσουν απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν περί ηθικής και μνήμης, καθώς επηρεάζουν και επηρεάζονται. Όσο περιγράφεται αυτή η εσωτερική συνθήκη των πρωταγωνιστών και η περιπλάνηση προς τη λύτρωση, ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες παρουσιάζει εμβόλιμα εικόνες από την Κολομβία στα ταραγμένα της χρόνια και την καθημερινή της ζωή, την πολιτιστική της σφραγίδα. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος σε μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη.