98 Ιάνθη: Αδριανέ, ξέρεις τι είναι ραδιογαλαξίας;
431 Νεφέλη: Πρόσεξε. Μη μας πειράξεις!
98 Ιάνθη: Μη μας πεις ότι ραδιογαλαξίες είναι οι γαλαξίες που έχουν ένα ραδιόφωνο μέσα τους!
Αδριανός: Δεν σας πειράζω ποτέ κορίτσια. Απ’ ότι καταλαβαίνω και εγώ, ραδιογαλαξίες είναι οι γαλαξίες που έχουν μία τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο τους. Αυτή η μαύρη τρύπα γίνεται η αιτία να δημιουργηθούν δύο διαμετρικά αντίθετοι πίδακες. Αυτοί οι πίδακες, ή αλλιώς jets, εκπέμπουν στο ραδιοφωνικό μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.
98 Ιάνθη: Γι’ αυτό λοιπόν λέγονται ‘ραδιογαλαξίες’.
431 Νεφέλη: Έχω μία πολύ σοβαρή ερώτηση.
Αδριανός: Ακούμε.
431 Νεφέλη: Αφού εκπέμπουν στο ραδιοφωνικό, δεν μπορούμε να τους δούμε με τα μάτια μας, έτσι δεν είναι;
98 Ιάνθη: Μήπως μπορούμε να τους ακούσουμε με τα αυτιά μας;
431 Νεφέλη: Και πως γίνεται και βλέπουμε τις εικόνες τους με τα μάτια;
Αδριανός: Τρομερές ερωτήσεις! Θα καταλάβουμε σε λίγο, πιστεύω.
98 Ιάνθη: Αυτοί οι πίδακες είναι πραγματικά τεράστιοι.
431 Νεφέλη: Κοιτάχτε όλοι την πρώτη φωτογραφία που δείχνει τον ραδιογαλαξία Hercules A: πόσο μεγάλα είναι τα jets του!!! Συγκρίνετε τα με τον γαλαξία που φαίνεται σαν ένα άσπρο βότσαλο. Πόσο μικρός φαίνεται!
98 Ιάνθη: Είναι και ροζ! Μου αρέσει τόσο πολύ το χρώμα ροζ!
Αδριανός: Κορίτσια, αυτά δεν είναι αληθινά χρώματα. Δεν έχουν χρώματα οι γαλαξίες στο σύμπαν. Εμείς τα ζωγραφίζουμε έτσι, ανάλογα με το τι είναι πιό αρεστό. Ροζ γαλαξίες θέλει η 98 Ιάνθη; Ροζ θα της δώσουμε!
431 Νεφέλη: Εγώ θέλω πράσινο, κόκκινο και μπλε.
Αδριανός: Πάρε και εσύ τον Cygnus A! Ευχαριστημένες τώρα;
431 Νεφέλη: Πότε θα φτάσουμε επιτέλους, Αδριανέ; Βαρεθήκαμε να ταξιδεύουμε.
98 Ιάνθη: Αλήθεια, που πάμε;
Αδριανός: Σκεφτόμουν να πάμε να δούμε από κοντά έναν ραδιογαλαξία. Σε ποιόν να πάμε; Εδώ σας δείχνω τέσσερις πολύ γνωστούς ραδιογαλαξίες. Επίσης, γράφω και τις αποστάσεις τους από την Γη. Που να πάμε;
Στον Hercules A που είναι 2100 Mly μακριά, στον Cygnus A (756 Mly μακριά), στον Centaurus A (στα 10-16 Mly), ή στον Μ87 (53.5 Mly);
431 Νεφέλη: Ηρακλής Α, Κύκνος Α, Κένταυρος Α και τιιι;;
Αδριανός: Ο Μεσιέ 87! Έτσι ακριβώς λέγεται. Ο Κύριος 87, δεν είναι αστείο.
431 Νεφέλη: Γιά να σε διορθώσω και εγώ μία φορά! Ο κατάλογος με τα αστρικά αντικείμενα λέγεται: Messier Catalogue, και ο κύριος στα γαλλικά είναι: monsieur.
Αδριανός: Ίδια δεν ακούγονται;
431 Νεφέλη: Δεν νομίζω.
98 Ιάνθη: Αυτό το Mly τι είναι;
Αδριανός: Μονάδα μέτρησης μήκους. Είναι σαν τα χιλιόμετρα, τα εκατοστά, … Αν το πλοίο μας έτρεχε με την ταχύτητα του φωτός θα κάναμε περίπου 10 με 16 εκατομμύρια χρόνια για να φτάσουμε στον Μ87.
431 Νεφέλη: Μα δεν ζούμε τόσα πολλά χρόνια !
Αδριανός: Έχω την εντύπωση ότι πολλοί επιστήμονες δουλεύουν τώρα (2019) πάνω σε αυτά τα ερωτήματα. Αφού δουλεύουν, κάτι θα γίνει στο τέλος, είμαι σίγουρος.
431 Νεφέλη: Θα μπορέσουμε ποτέ να ταξιδέψουμε με αυτές τις τεράστιες απαιτούμενες ταχύτητες;
98 Ιάνθη: Θα φτάσουμε ποτέ στην άλλη άκρη του Γαλαξία;
431 Νεφέλη: Θα τηλεμεταφερθούμε ποτέ όπως στις ταινίες ‘Star Trek’;
98 Ιάνθη: Θα επισκεφθούμε ποτέ άλλον πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα;
431 Νεφέλη: Θα είναι ασφαλές για το σώμα μας ή θα διαλυθούμε σε άτομα;
Αδριανός: Προς το παρόν ας κάνουμε αυτό που ξέρουν πολύ καλά να κάνουν οι Φυσικοί: ‘Ας υποθέσουμε ότι είμαστε στον Μ87’ .
98 Ιάνθη: Το έχω ξανακούσει ότι κάνουν παρόμοιες υποθέσεις.
431 Νεφέλη: Είχα ακούσει ότι για να λύσουν κάποιο πρόβλημα υπέθεσαν οτι η αγελάδα είναι στρογγυλή!
Αδριανός: Ας υποθέσουμε και εμείς λοιπόν ότι είμαστε πολύ κοντά στην μαύρη τρύπα του Μ87.
98 Ιάνθη: Μέσα στην τρύπα του λουκουμά;
Στην τρίτη φωτογραφία φαίνεται μία πολύ μικρή περιοχή γύρω από το κέντρο του Μ87, από εκεί που ξεκινούν τα jets. Είναι μια πολύ μικρή περιοχή, γύρω από την μαύρη τρύπα του Μ87. Φαίνεται ο πορτοκαλής ‘λουκουμάς’, που έγινε τόσο διάσημος στις 10 Απριλίου 2019.
Αδριανός: Τι είναι ο λουκουμάς;
98 Ιάνθη: Είναι η πρώτη εικόνα μίας μαύρης τρύπας, που ανακοινώθηκε στις 10 Απριλίου 2019 και φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία.
431 Νεφέλη: Δε βλέπεις Αδριανέ αυτό το πορτοκαλί κυκλάκι με την τρύπα στη μέση; Αυτή είναι η εικόνα της μαύρης τρύπας.
Αδριανός: Αυτή είναι η καινούρια φωτογραφία; Καθίστε κορίτσια, γιατί δεν καταλαβαίνω τώρα εγώ. Αφού η μαύρη τρύπα λέγεται μαύρη τρύπα γιατί τίποτα δεν μπορεί να διαφύγει από αυτή, ούτε το φως. Πως γίνεται τότε δηλαδή και ‘βλέπω’ μία μαύρη τρύπα σε μία φωτογραφία; Δεν καταλαβαίνω τίποτα.
98 Ιάνθη: Δεν είναι τίποτα δύσκολο, Αδριανέ.
431 Νεφέλη: Εσύ είπες ότι τίποτα δεν διαφεύγει από μία μαύρη τρύπα, ούτε το φώς.
98 Ιάνθη: Άρα μόνος σου εξήγησες γιατί ο ‘λουκουμάς’ έχει μία τρύπα.
431 Νεφέλη: Απ’ ό,τι καταλαβαίνω και εγώ η μαύρη τρύπα του Μ87 είναι περίπου μέσα στην τρύπα του ‘λουκουμά’. Ό,τι φως δημιουργείται για οποιοδήποτε λόγο μέσα στην τρύπα του λουκουμά, πέφτει μέσα στην μαύρη τρύπα και χάνεται και δεν μπορούμε να το δούμε.
98 Ιάνθη: Γι αυτό η τρύπα του ‘λουκουμά’ είναι μαύρη.
| Πρώτη εικόνα: Οι τροχιές των φωτονίων γύρω από μία μαύρη τρύπα. Η μαύρη τρύπα φαίνεται ως ένας άδειος κύκλος στο κέντρο της εικόνας. Εξ’ αιτίας της βαρύτητας της μαύρης τρύπας, τα φωτόνια περιφέρονται γύρω από τη μαύρη τρύπα όπως περιφέρονται οι πλανήτες και οι κομήτες του ηλιακού μας συστήματος γύρω από τον Ήλιο. Δεύτερη εικόνα: Αφού τα φωτόνια περάσουν την μαύρη τρύπα, εκτρέπονται (όπως δείχνει η πρώτη εικόνα). Αν στον δρόμο τους βρεθεί μία κάθετη οθόνη και πέσουν πάνω της, σχηματίζεται η δεύτερη φωτογραφία. Αυτή, εκτός από κάποιες λεπτομέρειες είναι η φωτογραφία του ‘λουκουμά’ που έγινε τόσο διάσημη στις 10 Απριλίου 2019. |
 |
431 Νεφέλη: Πολύ καλά κάναμε και είδαμε τις παραπάνω φωτογραφίες!
98 Ιάνθη: Νομίζω ότι όλοι μας καταλαβαίνουμε λιγάκι παραπάνω τώρα, έτσι δεν είναι Αδριανέ;
Αδριανός: Αυτό που καταλαβαίνω εγώ και με γοητεύει πάρα πολύ είναι η σπουδαιότητα της φωτογραφίας του ‘λουκουμά’, όπως τον λέτε. Βασιζόμενη στη θεωρία των μαύρων τρυπών, ακριβώς έναν ‘λουκουμά’ περίμεναν να παρατηρήσουν οι επιστήμονες. Αυτό ακριβώς παρατήρησαν!!!!!
431 Νεφέλη: Αυτό δεν αποτελεί για ακόμα μία φορά μία απόδειξη ότι ο Αϊνστάιν είχε δίκιο;
Αδριανός: Οι παρατηρήσεις για ακόμα μία φορά επιβεβαίωσαν τη θεωρία!
98 Ιάνθη: Άρα οι παρατηρήσεις ήταν πάρα πολύ σημαντικές.
431 Νεφέλη: Πως τα κατάφεραν να παρατηρήσουν μία τόσο μικρή περιοχή μέσα σε ένα τόσο μακρινό γαλαξία;
Αδριανός: Τώρα μαθαίνω και εγώ γιατί οι αστρονόμοι συνέχεια ζητάνε όλο και μεγαλύτερα τηλεσκόπια. Δύο είναι τα αιτήματα: Α) να μαζέψoυν όσο το δυνατόν περισσότερα φωτόνια από το αντικείμενο που παρατηρούν και Β) να βλέπουν πολλές λεπτομέρειες στα αντικείμενα που παρατηρούν.
98 Ιάνθη: Εννοείς κάτι σαν τις λεπτομέρειες που έχει η πρώτη φωτογραφία της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Μ87.
Αδριανός: Ακριβώς.
431 Νεφέλη: Και καταλαβαίνω ότι αν θέλεις να μαζέψεις πολύ βροχή, χρησιμοποιείς έναν μεγάλο κουβά.
98 Ιάνθη: Γι’ αυτό οι αστρονόμοι θέλουν μεγάλα τηλεσκόπια.
431 Νεφέλη: Δηλαδή, όσο πιό μεγάλο είναι το τηλεσκόπιο, τόσες πιό πολλές λεπτομέρειες βλέπουμε.
Αδριανός: Έτσι είναι κορίτσια. Απ’ ό,τι ξέρω, αυτή τη στιγμή (2019) το μεγαλύτερο ‘μονό’ τηλεσκόπιο είναι το GTC (Grand Telescope de Canarias) στα ισπανικά Κανάρια νησιά, δίπλα στην Αφρική. Ο καθρέφτης του έχει διάμετρο περίπου 10 μέτρα.
98 Ιάνθη: Οοοο, τεράστιο!
431 Νεφέλη: Και είναι και στα Κανάρια νησιά! Δίπλα στη θάλασσα δηλαδή! Θα κάνουμε και μπάνιο!
98 Ιάνθη: Τι ωραίος που είναι ο ασημί θόλος! Μέσα του είναι το τεράστιο τηλεσκόπιο.
Αδριανός: Ξέρω κι άλλο ένα μεγάλο τηλεσκόπιο: το Αρεσίμπο, που έχει διάμετρο 300 μέτρα, αλλά είναι κολλημένο πάνω στο έδαφος και δεν κουνιέται.
Κάθεται και περιμένει τα άστρα και τους γαλαξίες να περάσουν από πάνω του για να τα παρατηρήσει.
431 Νεφέλη: Εγώ έχω μία απορία, Αδριανέ: γιατί έδωσες έμφαση στο ότι είναι μονό τηλεσκόπιο;
Αδριανός: Έμαθα πρόσφατα, ότι υπάρχει μία τεχνική γιά να φτιάξεις ένα μεγάλο τηλεσκόπιο, που λέγεται συμβολομετρία. Μπορεί κανείς να φτιάξει ένα τεράστιο τηλεσκόπιο, χωρίς να χρειάζεται να κατασκευαστεί ένας μεγάλος καθρέφτης. Πολύ απλά, ενώνει κανείς τα σήματα που ανιχνεύουν διαφορετικά τηλεσκόπια πάνω στη Γη. Με αυτόν τον τρόπο είναι σαν να δημιουργείται ένα τηλεσκόπιο, που είναι μεγάλο όσο είναι η Γη.
431 Νεφέλη: Ένα τέτοιο τηλεσκόπιο δεν είναι μονό τηλεσκόπιο, γιατί αποτελείται από πολλά τηλεσκόπια!
98 Ιάνθη: Αν βάλουμε το ένα τηλεσκόπιο στη Σελήνη;
Αδριανός: Αυτό ακριβώς θέλουν να κάνουν! Τότε θα είναι σαν να έχουμε ένα τηλεσκόπιο με καθρέφτη μεγέθους όσο η απόσταση Γη-Σελήνη.
431 Νεφέλη: Αυτός είναι ο τρόπος για να δει κανείς πολλές λεπτομέρειες από την μαύρη τρύπα ενός μακρινού γαλαξία όπως ο Μ87;
98 Ιάνθη: Αυτός είναι ο τρόπος να μαζέψεις πολλά φωτόνια από τον Μ87;
Αδριανός: Έτσι είναι κορίτσια. Κάπως έτσι είναι το Event Horison Telescope (EHT) που χρησιμοποίησαν γιά να παρατηρήσουν την μαύρη τρύπα στον ραδιογαλαξία Μ87.
98 Ιάνθη: Έτσι έφτιαξαν τον περίφημο ‘λουκουμά’, λοιπόν.
Αδριανός: Ακριβώς κορίτσια. Τώρα που είδαμε και μάθαμε για την μαύρη τρύπα στο κέντρο του Μ87, λέω να κάνουμε μερικά μεγάλα βήματα προς τα πίσω για να μπορέσουμε να δούμε το τεράστιο μέγεθος του ραδιογαλαξία.
431 Νεφέλη: Ας κάνουμε λοιπόν “μερικά βήματα” προς τα πίσω από τη μαύρη τρύπα.
98 Ιάνθη: Γιά την ακρίβεια πήγαμε 2000 έτη φωτός πίσω.
Αδριανός: Τώρα βλέπουμε την παρακάτω κόκκινη φωτογραφία, το (b). Αυτή η φωτογραφία δείχνει μέρος του jet του Μ87 κοντά στην μαύρη τρύπα.
431 Νεφέλη: Αν κάνουμε μερικά ακόμα βήματα προς τα πίσω θα δούμε την φωτογραφία (a).
98 Ιάνθη: 4000 έτη φωτός αυτή τη φορά.
Αδριανός: Όταν πάμε ακόμα πιο πίσω θα δούμε την επόμενη εικόνα. Ο ραδιογαλαξίας που φαίνεται στις παραπάνω δύο φωτογραφίες, (a) και (b), είναι μέσα στο κεντρικό πορτοκαλί τρίγωνο.
98 Ιάνθη: Όλα αυτά τα πράσινα και κίτρινα σχέδια τι είναι;
431 Νεφέλη: Είναι σαν να είναι δύο τεράστια φουσκωμένα πράσινα μπαλόνια.
Αδριανός: Ακριβώς, έτσι είναι. Τα πράσινα μπαλόνια ‘φουσκώνουν’ με το υλικό που μεταφέρουν τα jets από το κέντρο του ραδιογαλαξία.
08 Ιάνθη: Μετά από τα 2000 έτη φωτός, τα 4000 έτη φωτός, τα ‘πράσινα μπαλόνια’ είναι στα 65000 έτη φωτός.
431 Νεφέλη: Ουάου!!!!
Αδριανός: Κορίτσια, γιά να έρθουμε εδώ, υποθέσαμε ότι είμαστε στον Μ87. Ας υποθέσουμε τώρα ότι είμαστε στα κρεβάτια μας και κοιμόμαστε.
431 Νεφέλη: Κουράστηκα, αλλά περάσαμε υπέροχα. Καληνύχτα.
98 Ιάνθη: Όνειρα γλυκά.
APODYOPTES 