Η Σκοτεινή Πλευρά της Σελήνης

Η ομάδα ΝΑΙ (Νεφέλη-Αδριανός-Ιάνθη), συζητά για την Σελήνη, τον σχηματισμό της και τις ιδιαιτερότητες της περιφοράς της γύρω από την Γη. -γράφει η Δρ. Ειρήνη Σακελλίου.

Figure 1.: Η Σελήνη (πράσινη και γκρι σφαίρα) περιφέρεται γύρω από την Γη (η κεντρική μεγάλη σφαίρα στην παραπάνω φωτογραφία) έχοντας στραμμένη την ίδια πλευρά της προς τη γη (το γκρι μέρος της). Εξαιτίας αυτού του ‘παλιρροϊκού κλειδώματος’ δεν έχουμε ποτέ τη δυνατότητα να δούμε την μακρινή πλευρά της σελήνης από την Γη.

Αδριανός: – Το ξέρετε κορίτσια ότι πάντα βλέπουμε την ίδια πλευρά της Σελήνης, έτσι δεν είναι;

431 Νεφέλη: – Πράγματι, τώρα που το λες το θυμάμαι. Όποτε κοιτάζω την πανσέληνο, είναι ακριβώς η ίδια.

98 Ιάνθη: – Μερικές φορές γίνεται κόκκινη. Τα μάτια της όμως είναι πάντα τα ίδια και πάντα ακριβώς στο ίδιο μέρος.

Αδριανός: – Θέλει μεγάλη προσοχή κορίτσια πως μεταφράζουμε τα δεδομένα των αισθήσεων μας. Εσείς βλέπετε ένα πρόσωπο στην εικόνα της Σελήνης. Άλλος μπορεί να βλέπει έναν σκίουρο.

98 Ιάνθη: – Μόλις είπα εγώ ότι βλέπω ένα πρόσωπο με δύο μάτια στη Σελήνη, το είδατε όλοι, έτσι δεν είναι;

Figure 2.: Η κοντινή πλευρά της Σελήνης, όπως φαίνεται πάντα από την Γη.

431 Νεφέλη: – Έχει και στραβή μύτη η Σελήνη!

431 Νεφέλη: – Αφού σε πιστεύουμε, να μην σε πιστεύουμε;

Αδριανός: – Ίσως είναι πάντα προτιμότερο να είμαστε προσεχτικοί τι πιστεύουμε.

431 Νεφέλη: Δηλαδή αν λέει η 98 Ιάνθη ότι πετάει ο γάιδαρος να μην την πιστεύω;

Αδριανός: – Έχεις δει ποτέ σου γάιδαρο να πετάει;

**Figure 3.:** Η μακρινή πλευρά της σελήνης. Αυτή η μεριά της Σελήνης είναι γεμάτη με κρατήρες.

431 Νεφέλη: – Έχω δει όμως σε φωτογραφία όλους αυτούς τους κρατήρες που έχει η μακρινή πλευρά της Σελήνης.

98 Ιάνθη: – Ξέρει κανένας γιατί έχει τόσο πολλούς κρατήρες μόνο η μία πλευρά της Σελήνης;

Αδριανός: – Νομίζω ότι ο φλοιός της Σελήνης είναι πιο λεπτός στη μεριά της που είναι προς τη Γη, την κοντινή πλευρά. Όταν πέσει ένας μετεωρίτης πάνω στη Σελήνη, στη μεριά με τον λεπτό φλοιό, εύκολα ανοίγει μία τρύπα και βγαίνει η υγρή και ζεστή λάβα από το εσωτερικό της. Αυτή η λάβα καλύπτει όλες τις τρύπες, τους κρατήρες και τις άλλες ανωμαλίες. Το αποτέλεσμα είναι η επιφάνεια της κοντινής πλευράς της Σελήνης να γίνεται πάλι λεία. Αυτό δεν συμβαίνει με την μακρινή πλευρά γιατί ο φλοιός της Σελήνης εκεί είναι πιό παχύς.

431 Νεφέλη: – Πολύ λογικό ακούγεται. Ναι αλλά, γιατί οι δύο πλευρές της Σελήνης δεν είναι ίδιες;

98 Ιάνθη: – Μα είναι δυνατόν να είναι διαφορετικές; Όταν κόβεις ένα πορτοκάλι για να το στύψεις και φτιάχνεις πορτοκαλάδα, κοιτάζεις ποτέ αν η φλούδα του πορτοκαλιού είναι πιο χοντρή από μία πλευρά;

Αδριανός: – Η μόνη απλή εξήγηση για όλα τα χαρακτηριστικά των δύο διαφορετικών πλευρών της σημερινής Σελήνης είναι ότι δημιουργήθηκαν με διαφορετικό τρόπο. Έτσι έχω ακούσει. Δείτε και το επόμενο βίντεο:

431 Νεφέλη: – Ουουου!!!! 2 Σελήνες! Αυτό είναι υπέρ-ρομαντικό.

98 Ιάνθη: – Συγκρούστηκαν όμως και έφτιαξαν μαζί την σημερινή Σελήνη. Η μία πρωτο-Σελήνη κάλυψε την επιφάνεια από τη μία πλευρά και η άλλη πρωτο-Σελήνη από την άλλη πλευρά.

431 Νεφέλη: – Δεν θα ήταν πανέμορφο αν είχαμε 2 Σελήνες στον νυχτερινό ουρανό;

98 Ιάνθη: – Δεν καταλαβαίνω όμως τι αξιοσημείωτο έκαναν οι Κινέζοι και η προσγείωση τους στην μακρινή πλευρά της Σελήνης άξιζε όλο αυτόν τον τηλεοπτικό χρόνο που τους αφιερώθηκε.

98 Ιάνθη: – ΠΡΟΣΣΕΛΗΝΩΣΗ!!!!!!!!! Μη λες προσγείωση.

Αδριανός: – Έχουν πάει πραγματικά πολλές επιστημονικές αποστολές στη Σελήνη για να χαρτογραφήσουν και φωτογραφίσουν την μακρινή πλευρά της. Η πρώτη αποστολή ήταν το 1959. Τότε, το σοβιετικό διαστημόπλοιο Luna 3 φωτογράφισε για πρώτη φορά τη μακρινή πλευρά της Σελήνης.

Περίπου από το 1962, ξεκίνησε και η αμερικανική διαστημική εταιρία, η NASA, να στέλνει αποστολές για την χαρτογράφηση και φωτογράφηση της μακρινής πλευράς. Τώρα (2019) προστέθηκε και η εθνική διαστημική εταιρία της Κίνας, που έστειλε επιτυχώς τον Ιανουάριο του 2019 τον Chang’e 4.

98 Ιάνθη: – Καταλαβαίνω πάρα πολύ καλά ότι η προσσελήνωση ενός διαστημοπλοίου ή ενός ρόβερ στην πέρα μεριά της Σελήνης είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο.

431 Νεφέλη: – Και εγώ καταλαβαίνω πάρα πολύ καλά ότι είναι πολύ δύσκολη η επικοινωνία από τη Γη με τη πέρα μεριά της Σελήνης.

98 Ιάνθη: – Για να καταλάβεις και εσύ Αδριανέ, φαντάσου ότι εγώ είμαι στην μακρινή μεριά της Σελήνης. Θέλω να σου μιλήσω στο κόκκινο πλαστικό τηλέφωνο με το κορδόνι, για να δω τι κάνεις. Γίνεται νομίζεις;

431 Νεφέλη: – Φυσικά και όχι. Ολόκληρη η Σελήνη είναι στη μέση. Το σκοινί δεν μπορεί να είναι τεντωμένο και ίσιο, έτσι όπως πρέπει να είναι για να λειτουργεί το τηλέφωνο.

**Figure 4.:** Το κόκκινο πλαστικό τηλέφωνο με το κορδόνι που χρησιμοποιεί η ομάδα ΝΑΙ.

Αδριανός: – Ευχαριστώ πολύ. Καταλαβαίνω τώρα τα πάντα.

98 Ιάνθη: – Αλλά ξέρει κανείς πως έλυσαν το πρόβλημα οι Κινέζοι;

Αδριανός: – Απλό: το δείχνει η φωτογραφία. Από τη μακρινή πλευρά της Σελήνης έστελναν τις φωτογραφίες πρώτα σε έναν δορυφόρο που περιφερόταν γύρω από την Σελήνη. Μετά από εκεί, ήταν εύκολο να σταλούν οι φωτογραφίες στη Γη.

**Figure 5.:** Chang’e 4: επικοινωνώντας με τη μακρινή πλευρά της Σελήνης.

**Figure 6.:** Chang’e 4 : Φωτογραφία της μακρινής πλευράς της Σελήνης.

431 Νεφέλη: Εντάξει παιδιά, καταλαβαίνω ότι η πέρα ή μακρινή πλευρά της Σελήνης είναι γεμάτη κρατήρες. Αλλά βλέπει ποτέ ο Ήλιος αυτήν την πλευρά της Σελήνης;

98 Ιάνθη: – Πόσο καλά κάνεις 431 Νεφέλη και ρωτάς. Είναι σωστό να λέμε the dark side of the moon?